Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (European Banking Authority) oficjalnie poinformował, że zamierza wraz z końcem września wycofać ustanowione z początkiem kwietnia tego roku wytyczne dotyczące ustanowienia moratoriów na spłatę kredytów.
Zdaniem Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego przemawia za tym obecna sytuacja związana z pandemią koronawirusa COVID - 19. Wydane w kwietniu tego roku wytyczne w zakresie moratoriów odnosiły się zarówno do kwestii legislacyjnych, jak i poza legislacyjnych. W ocenie EBA wydane z początkiem pandemii regulacje o charakterze tzw. soft-law w sposób skuteczny zapewniły elastyczność postępowania europejskich banków. Takie działanie przekładało się zarówno na tworzenie ram regulacyjnych przez banki w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej, jak i zapewnianie form wsparcia przez banki dla swoich klientów. Przypomnieć warto, że okres obowiązywania obecnych wytycznych w zakresie moratoriów upływa z dniem 30 września br. Dodać trzeba, że jednym z zadań nałożonych na Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, jest zgodnie z treścią Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE, art. 1 ust 5 lit. f ,,wzmocnienie ochrony klientów”.
Wedle danych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, zdecydowania większość europejskich banków wdrożyła procedury zapewniającego ustanowienie moratoriów płatniczych. Średni czas wydłużenia terminów płatności wynosił od sześciu do dwunastu miesięcy. Zdaniem EBA obecnie nie występuje już konieczność odgórnego gwarantowania moratoriów płatniczych i z powodzeniem może je zastąpić indywidualny tryb rozpatrywania wniosków o zmianę harmonogramu spłaty pożyczek. Zdaniem organu Unii Europejskiej odpowiedzialnego za zapewnienie stabilności i efektywności systemu finansowego UE, nie ma przeszkód, aby banki w dalszym ciągu stosowały wobec swoich klientów rozwiązania charakterystyczne dla moratoriów kredytowych po wrześniu 2020 roku. Będą one wszakże klasyfikowane w ramach zwykłych zasad ostrożnościowych.
2 kwietnia tego roku, EBA opublikowała wytyczne ustawowych i pozaustawowych moratoriów dotyczących spłaty kredytów związanych z zagrożeniami generowanymi przez pandemię wirusa COVID-19. Przypomnieć trzeba, że w ramach środków przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się koronawirusa, praktycznie wszystkie państwa członkowie UE (w najmniejszym stopniu Szwecja), zdecydowały się przyjąć działania o charakterze zamykającym i ograniczającym swobodne przemieszczanie się ludności. Zdaniem EBA, naturalną tego konsekwencją będzie kryzys gospodarczy. Jak wiadomo, jego pochodną są trudności w terminowej spłacie zobowiązań finansowych zarówno przez osoby fizyczne, jak i osoby prawne. Nieterminowa spłata zobowiązań rzutować będzie na kondycję finansową instytucji kredytowych, skutkując niewykonaniem zobowiązań i realizacji zwiększonych wymogów w zakresie funduszy własnych dla instytucji kredytowych.
Obowiązujące jeszcze wytyczne europejskiego regulatora rynku finansowego dotyczą kryteriów, które muszą spełniać moratoria płatnicze, aby nie tworzyły klauzuli zaniechania. Ponadto, określają stosowanie wymogów ostrożnościowych w związku ze stosowaniem tych moratoriów. Odnoszą się również do spójnego traktowania takich środków przy obliczaniu wymogów w zakresie funduszy własnych. Zaznaczyć warto, że wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego nie wykluczały możliwości wprowadzania środków o charakterze zbliżonym do moratoriów (np.: wakacje kredytowe) przez organizacje krajowe zrzeszające dane instytucje finansowe. W swoich wytycznych EBA podkreślała, że jakkolwiek zawieszenia płatności zobowiązań ujmowane mogą być za skuteczne narzędzie łagodzące skutki problemów związanych z płynnością, to kluczowa jest prawidłowa identyfikacja ryzyka przez instytucję. W przeciwnym razie, błędne informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych instytucji nie będą w sposób wiarygodny przedstawiać faktycznych danych o jakości portfela.
Wycofanie przez EBA dotychczasowych wytycznych może być z jednej strony interpretowane jako przejaw umiarkowanego optymizmu w kondycję europejskiego sektora finansowego i jego odporności na kryzys wywołany pandemią wirusa, z drugiej zaś – jako wyraz zaufania do krajowych systemów nadzorczych.
